Безгек ауруы туралы біле жүріңіз!

Безгек (малярия) – ауру адамнан сау адамға безгек масаларының шағуы арқылы берілетін жұқпалы паразитарлық ауру. Безгекті қарапайымдылардың Plasmodium түрі тудырады. Ауру адамнан сау адамға тасымалдаушы Anopheles тұқымдас масаларының шағуы арқылы жұғады. Клиникасы: ұстамалы қызба, бұлшықеттің ауыруы, бас айналу, жүрек айну, құсу, анемия, көкбауыр көлемінің үлкеюі.

Безгек ұстамасы әдетте 3 сатыдан тұрады:

- безгек қалтыраудан басталып, бас жиі ауырады. Науқас 15 минуттан 1 сағатқа дейін қалтырайды;

- қалтырау ыстықтың көтерілуіне жалғасып, ол 40℃-қа дейін және одан да жоғарылайды. Адам әлсізденіп, терісі қызарады, сандырақтайды. Ыстық бірнеше сағат немесе күні бойы сақталады;

- адам қатты терлеп және ыстығы түседі, ұстамадан кейін адам әлсірейді, кейін ақырындап өзін біршама сергек сезіне бастайды.

Әдетте безгек аурушаңдығы кезінде әр 2-3 күн сайын адамда дене қызуы көтеріледі, ал ұстама басталатын кезінде қызу күн сайын қайталайды. Ыстықтың түсуі мен көтерілуі оқтын-оқтын өзгеріп тұрады. Сондықтан, себепсіз 3 күннен жоғары ыстығы көтерілген әрбір адам қанын безгекке тексерту керек. Созылмалы безгек көбіне көкбауырдың үлкеюі мен қанның азаюына себепші болады. Балаларда беттің бозаруы мен қанның азаюы бір-екі күннен кейін басталады, тынысы жиілейді.

Безгек аурушаңдығының алдын алу мақсатында келесі іс-шаралар жүргізіледі:

- үй-жайларды жәндіктердің кіруінен қорғау (терезелерді торлау), олардың шағуынан қорғану, масаларды инсектицидпен электр қыздырғыш-фумигаторлар арқылы жою;

- үй-жайдан тыс жерде дененің ашық жерлерін үркітетін репеллент препараттармен өңдеу;

- егер де дене қызуы 3 күннен астам жоғарыласа, емдеу мекемелеріне жүгініп, қан тапсырып, талдау жасату;

- безгекке қарсы күрестің барынша тиімді жолы - науқасты және паразит тасымалдаушыны ерте анықтау.

Сондықтан, Қазақстанға безгек бойынша қолайсыз елден қайтып келген тұлғалар тұрғылықты жері бойынша учаскелік дәрігерге келгендігі туралы хабарлап, медициналық бақылауда болып, дене қызуы 3 күн бойы көтерілген жағдайда қанды безгек ауруына тексерілуі қажет.

Талғат ҚҰТТЫБАЙҰЛЫ,

Шымкент қаласы санитариыялық-эпидемиологиялық бақылау департаментінің басшысы.