Назарда – ауыл шаруашылығы дақылдарының түсімділігі
Өткен жылғы дерек бойынша, облыстағы егін шаруашылығы өнімінің жалпы көлемі 690,5 млрд. теңгені құрап, 2023 жылмен салыстырғанда 5,2 пайызға артты.
Дәнді және бұршақты дақылдар нақтыланған егістік алқабы облыс бойынша 333,3 мың гектарды (2023 жылға – 103,6%), көкөністер мен бақша дақылдары, тамыр жемістілер және түйнек жемістілер 131,7 мың гектарды (2023 жылға – 113,6%), оның ішінде ашық топырақта өсірілген көкөністер сәйкесінше 43,7 мың гектар (101%), картоп – 14,2 мың гектар (2,8 есе), мақта –106,4 мың гектар (91,3%) алқапты құрады.
Облыс бойынша тазалағаннан кейінгі салмақта дәнді (күрішті қосқанда) және бұршақты дақылдарды жинау 2023 жылмен салыстырғанда 14,2 пайызға ұлғайып, 862,9 мың тоннаны құрады, ал, майлы дақылдар керісінше 14,5 пайызға кеміп, 68,6 мың тоннаны құрады.
Көкөністер мен бақша дақылдары, тамыр жемістілер және түйнек жемістілерді жинау 11%-ға ұлғайды және 3326,6 мың тоннаны құрады, сонымен қатар ашық топырақта өсірілген көкөністердің (2023 жылға 2,5% немесе 1078,5 мың тонна), қорғалған топырақта өсірілген көкөністер (6,1% немесе 124,4 мың тонна), картоптың (3 есеге және 285,3 мың тонна) және бақшаның (6,2% немесе 1838,4 мың тонна) жиналған өнім көлемі де ұлғайды. Ал, темекі (89,8% немесе 1,3 мың тонна), мақта (8% немесе 301,7 мың тонна), жүзім (11,5% немесе 46,4 мың тонна) және азықтық жүгері (21,7% немесе 118,6 мың тонна) көлемі кеміді.
Негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарының өндірісі егіс көлемінің ғана емес, сонымен қатар, олардың түсімділігінің артуынан да байқалды.
2023 жылғы деңгеймен салыстырғанда тазалағаннан кейінгі салмақта дәнді (күрішті қосқанда) және бұршақты дақылдардың түсімділігі 10,2 пайызға ұлғайып, 1 гектардан 25,9 центнерді құрады. Ал, майлы дақылдар өткен жылдың деңгейінде қалып, гектар түсімділігі 9,6 центнерді құрады. Былтыр картоп үшін (түсімділігі 3,5 пайызға өсті), ашық топырақта өсірілген көкөністер үшін (1,5%) және жүзім үшін (1,7%) аса өнімді жыл болды.
Былтыр дәнді (күрішті қосқанда) және бұршақты дақылдардың ішінде күздік және жаздық бидайдың түсімділігі 2023 жылмен салыстырғанда 13,1% жоғары болып, гектар түсімділігі 19,8 центнерді, күнбағыс түсімділігі – тиісінше 3,3% немесе 18,9 центнерді, мақта – 0,7% немесе 28,3 центнерді, ашық топырақтағы көкөністер – 1,5% немесе 246,9 центнерді, картоп – 3,5% немесе 201,6 центнер және жүзім – 1,7% немесе 71,3 центнерді құрады. Алайда, бақша дақылдарының түсімділігі – 1,5 пайызға төмендеп, бір гектардан 251,7 центнерді, азықтық жүгері – 7,5% немесе 234,2 центнерді, жаңғақ – 5,8% немесе бір гектардан 47,6 центнерден өнім алынды.
Дина АРЫНОВА,
Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі
Ұлттық статистика бюросының Түркістан облысы
бойынша департаменті ауыл шаруашылығы статистикасы
басқармасының бас маманы.