Суши туралы не білеміз?

Бүгінде сушиды білмейтін адам кем де кем. Өйткені аз уақыт ішінде жапон асханасының бұл тағамы қалада ғана емес, ауыл-аймақта да дами бастаған. Күріш, күріш сіркесуы, шикі балық, васаби, теңіз балдыры, имбирь мен соя соуысынан жасалатын суши адам ағзасына пайдалы ма, зиян ба?

Сушидың шығу тарихына тоқталатын болсақ, бұл тағамның аты емес, балықты сақтау әдісі ретінде қолданылған. Қазіргі кезде суши әзірлеу үшін жиі қолданылатын балық түрі ол тунец екен. Жапонияда сущи дайындаудың шебері болу үшін кемінде бес жыл дайындықтан өту міндеттеледі. Содан соң ғана қоғамдық тамақтану орындарында суши дайындауға рұқсат беріледі. Демек екі жыл күріш дайындаудан әдісі үйретілсе, қалған үш жылда балықты әзірлеудің қыр-сыры үйретіледі.

Суши құрамына кіретін ингредиенттер термиялық өңдеуден жартылай ғана өтетін болса, сушидың кейбір түрлерін әзірлеуде балық толығымен шикі болады. Шикі балық құрамында паразиттердің личинкалары мен жұмыртқалары болуы мүмкін, ал шикі балық филелерін үнемі жеу адам ағзасында паразиттердің жұқтыру қаупін арттырады.

Сондықтан шикі балықтың дұрыс сақталғанына көз жеткізумен қатар, қауіпсіздігін растайтын құжатының болуына мән берген абзал. Сонымен қатар сушиды жасауда бірнеше сағат жатып қалған балықты емес, тек балғын балықты ғана пайдалану қажет. Сондықтан тапсырыс берерде белгілі қоғамдық тамақтану орындары мен сенімді аспаздардың өнімін пайдалуға дағдыланыңыз.

Тамақтан уланудың алдын алу мақсатында тағам әзірлеу объектісінің жұмысшылары таза, арнайы киіммен қамтамасыз етілуі, жеке бас гигиенасы ережелерін, санитарлық-гигиеналық талаптарды, тамақ өнімдерін дайындау, орау және жеткізу кезіндегі технологиялық процестерді сақтауы қажет. Өнімді жеткізуде ластануды болдырмау үшін тапсырысыңыз бір реттік тұтыну қаптамасында оралғанына мән беріңіз. Онда тағамның дайындаған күні мен уақыты көрсетіледі.

Жалпы сушимен улану кәдімгі тамақтан улану секілді өтеді немесе адам ағзасына ұзақ өмір сүретін, көбейе беретін паразиттер пайда болады. Паразиттер бірден болмаса да уақыт өте адам ағзасында бар екендігін білдіре бастайды. Оны зертхана талдауларының нәтижесінде ғана анықтауға болады.

Жоғарыда айтылғандарды ескере отырып, аурудың алғашқы белгілері пайда болған кезден бастап (жүрек айнуы, құсу, бас ауруы, диарея) уақытты жоғалтпай, дереу дәрігерге хабарласыңыз! Өйткені, ауырып ем іздегеннен, алдын алу жақсы!

Алдарқұл АХМЕТОВ,

Шымкент қалалық санитарлық-эпидемиологиялық бақылау департаменті басшысының орынбасары.